Na początku byli Black Sabbath, a Black Sabbath byli z Birmingham, i heavy metalem byli Black Sabbath. A 35 lat później Ian Christe postanowił kompleksowo opisać zjawisko, które Brytyjczycy zapoczątkowali. Książka Ryk bestii. Dekady metalu w oryginale ukazała się w 2003 roku, jednak na polskie tłumaczenie trzeba było naprawdę dłuuugo poczekać, bo aż do 2020. Na rocznicę pierwszego wydania wydawnictwo In Rock przygotowało wydanie upiększone, uzupełnione i rozszerzone o bagatela ponad 250 stron. Wizualnie tomisko robi znakomite wrażenie, więc nawet jeśli ktoś będzie zawiedziony zawartą w nim treścią, zawsze może użyć go do szpanowania przed znajomymi tudzież do ubicia upierdliwego sąsiada – w końcu co cegła, to cegła.
Zgodnie z logiką autor opis Dekad metalu rozpoczyna od Wielkiej Brytanii i historii Black Sabbath, by później przejść do Judas Priest, Iron Maiden i Saxon – i ogólnie ruchu NWOBHM. Następnie przenosimy się do USA, gdzie zaczynają się pierwsze zgrzyty, bo w opowieściach dotyczących lat 80. przewija się cała masa zespołów, o których nawet bym nie pomyślał w kontekście metalu – jakieś pudle, glam, itp. wynalazki z różowymi gitarami. Oczywiście Ameryka to ogromny rynek, gdzie można było opchnąć mnóstwo płyt, jednak Christe chyba za bardzo skupił się na wynikach sprzedaży i tym samym przecenił znaczenie wielu nic nie wnoszących do gatunku epigonów, niemal pomijając najważniejsze kapele z Europy (Venom, Bathory, Sodom, Kreator…), które na tym etapie o wielotysięcznych nakładach nie mogły nawet marzyć.
I nastał czas Metallicy… Nie da się ukryć, że większość późniejszych rozdziałów kręci się wokół tego, co aktualnie porabiali Hetfield i Ulrich, plus ewentualnie jakichś tam zjawiskach pobocznych przewijających się w tle – czy to death metal, grind, hard core czy grunge. Nie sposób przecenić znaczenia Metallicy dla metalu, jednak w pewnym momencie jest jej tutaj po prostu za dużo w stosunku do tego, co działo się obok, a działo się przecież sporo. Tylko czy można było z tego wybrnąć inaczej? Na całe szczęście historie dwóch najważniejszych zespołów gatunku (i jeszcze paru, które obsiadły podium) są przedstawione rzetelnie i w taki sposób, że raczej nie nudzą, chociaż przecież czytało się o nich setki razy. Wiadomo, ktoś będzie jojczył, że „ja już to, kurwa, wszystko wiem”, ale ten sam ktoś w przypadku zbyt pobieżnego potraktowania czołowych kapel pewnikiem wytykałby autorowi totalną ignorancję. Tak źle i tak niedobrze.
W każdym razie początki metalu są opisane dość dokładnie, a autor w ramach danego rozdziału zawsze stara się trzymać tytułowego tematu. Wszelkie dygresje, jeśli już się pojawiają, są utrzymane w ryzach na tyle, żeby nie stracić z oczu głównego wątku. Nie ma tu także zbyt dalekiego wybiegania w przyszłość, bo jak się zdaje – na wszystko przyjdzie czas. No i rzeczywiście, czas przychodzi, ale z dostępnym miejscem jest już gorzej. Lata 90. ze względu na mnogość podgatunków i globalny zasięg muzyki wymagały zastosowania szerszej perspektywy, a to niestety oznacza, że pewne szczegóły uległy zamazaniu. Od tego momentu wygląda to, jakby autor musiał się streszczać, więc tylko prześlizguje się po paru zjawiskach, które miały istotny wpływ na rozwój metalu. Pal licho grunge, groove czy nu metal, ale jakieś 60 stron poświęconych na death i black to naprawdę mało.
Podoba mi się za to, że Ian Christe poruszył kilka kwestii związanych z odbiorem metalu przez społeczeństwo, w tym głośne swego czasu przepychanki ze świętoszkowatym PMRC w amerykańskim senacie czy sądowe cyrki z oskarżaniem muzyków o zachęcanie do samobójstw. Równie ciekawy jest opis zmiennego stosunku mediów (zwłaszcza MTV) do muzyki, z całym ich przekonaniem, że wiedzą lepiej, czego oczekują widzowie. No i jeszcze ten nieszczęsny Napster, który kiedyś podzielił fanów, a o którym dzisiaj już mało kto pamięta.
Podstawowy problem z Rykiem bestii polega na tym, że jest to książka… przestarzała. Przynajmniej w podstawowej formie. W swoim czasie miała zapewne — a przynajmniej tak to interpretuję — przybliżyć historię metalu tym, którzy zaczynali od nu metalu czy czegoś w rodzaju „St. Anger”; stanowić zachętę, żeby sięgnąć głębiej, do źródeł tej muzyki. Współczesnego czytelnika zostawia z prawie dwiema dekadami „nica”. Dopisane w 2020 roku — specjalnie dla polskiego wydania — przemyślenia o zmianach, jakie zaszły w metalu w XXI wieku tego „nica” na pewno nie wypełniają, bo to raptem 20 stron. Ja traktuję to jako luźny zbiór truizmów: ktoś umarł, ktoś inny powrócił po latach, powstała Encyclopaedia Metallum, każdy możliwy klip jest na YouTube i ogólnie jest łatwiejszy dostęp do wszystkiego choćby dzięki streamingowi.
Polska część dodatku, swoją drogą nieuwzględniona w spisie treści, robi… objętość i chyba ma skusić posiadaczy pierwszego wydania do ponownego sięgnięcia do portfela. W moim odczuciu wygląda to jak rozwlekła zapchajdziura (z nieco dziurawą korektą), bo i co komu z refleksji Piotra Wiwczarka na temat trzydziestu (pierwszych) latach heavy metalu, które w zasadzie sprowadzają się do wyliczanki płyt i kapel, które były obszernie opisane kilkaset stron wcześniej? Tylko ostatnie trzy strony, poświęcone polskiej scenie, cokolwiek wnoszą — w imię zasady, że jeśli sami o sobie nie powiemy, to nikt nie powie — choć to znowu tylko wyliczanka. Podobnie wrzucone później rankingi najważniejszych płyt – czy to ostatnich dwóch dekad, czy wszech czasów, czy czegokolwiek – bo każdy z autorów zrobił po swojemu. Mnożenie (oraz powtarzanie) bytów tej książce nie służy, jeeednak jeśli jeszcze nie mieliście Ryku bestii w rękach, to zdecydowanie warto to nadrobić.
demo
oficjalna strona wydawcy: inrock.pl
Powrót Carcass, zgodnie z moimi oczekiwaniami, okazał się porażką. 
Opisywana właśnie epka była ponoć zapowiadana zaraz po premierze 
Nie jestem specem od marketingu i Kotlera kojarzę jedynie z nazwiska, aaale wydaje mi się, Obsidian Mantra powinni zaniechać używania etykiety „progressive death metal” do opisu swojej muzyki. Wiecie, to się jakoś tak źle kojarzy… Tym bardziej, że Minds Led Astray” nie ma nic wspólnego z rozmemłanym pitolonkiem, jałową trzepanką, wesołymi melodyjkami i udziwnianiem wszystkiego na siłę. Jednocześnie absolutnie nie można wrzucić zespołu do szuflady z „typowym polskim death metalem”, bo i takiej charakterystyce kapela całkiem zgrabnie się wymyka. Czyżby zatem Obsidian Mantra to twór oryginalny?
Trzy lata przerwy, drobna korekta składu i… większa korekta w muzyce. Islandczycy trochę niespodziewanie odeszli od stylu dwóch poprzednich płyt i przerzucili się na granie odrobinę nowocześniejsze: bardziej mechaniczne, chłodne, podporządkowane rytmowi i w większym stopniu techniczne. Pomimo iż nie zrezygnowali ze wszystkich wykorzystywanych wcześniej przez siebie patentów, na pewno nie można uznać Ephemeris za oczywistą i bezpośrednią kontynuację 
Ludzka pamięć bywa zawodna, zwłaszcza moja, ale akurat w przypadku Burial In The Sky dość szybko skojarzyłem, że już kiedyś miałem styczność z tym zespołem i że zupełnie nie trafił w mój gust. W związku z tym przezornie odkładałem przesłuchanie The Consumed Self ile się tylko dało, bo — proszę o zrozumienie — nie ciągnie mnie do nieskładnego pitolenia. Pierwszy kawałek, rozbudowane intro z pseudoklimatycznym brandzlowaniem i mizernym czystym wokalem, potwierdził moją opinię o muzyce kapeli – to jest odpychające. Drugi numer już nieco mi zamieszał, a trzeci sprawił, że zacząłem się temu wnikliwie przysłuchiwać… Czyżby nagle wyszli na ludzi?
Ominous Ruin to jedni z wieeelu przedstawicieli technicznego death metalu z Kalifornii, a ich debiutancki Amidst Voices That Echo In Stone przynosi trzy kwadranse dokładnie takiej muzyki, jakiej można (należy!) się spodziewać po zespołach z zachodniego wybrzeża USA. Nie da się ukryć, że tamtejsze kapele wypracowały sobie bardzo charakterystyczne patenty na granie i trzymają się ich na tyle kurczowo, że swoje pochodzenie zdradzają po kilku sekundach odsłuchu. Z Ominous Ruin jest podobnie, chociaż akurat sam zespół ma na ten temat nieco inne zdanie. Stąd też zanim przejdę do opisu moich wrażeń, pierwej odniosę się do tego, co chłopaki sami mają o sobie do powiedzenia.
Gdyby złośliwie uznać, że na 
Ika Johannesson i Jon Jefferson Klingberg podjęli się ambitnej próby opisania historii i fenomenu szwedzkiego metalu i za to na pewno należą im się pochwały, ale… dokonali tego na niewielu ponad 300 stronach, co jak na tak rozległy temat jest dość skromną objętością. Siłą rzeczy autorzy Krew ogień śmierć całe zagadnienie potraktowali powierzchownie, bez wchodzenia w szczegóły (zwłaszcza tam, gdzie to najbardziej wskazane), a skupili się raczej na tych zjawiskach, które mają szansę zainteresować ludzi spoza metalowych kręgów: skandalach i sensacjach. Stąd też poziom książki jest nierówny, bo obok naprawdę ciekawych rozdziałów z wartościowymi informacjami pojawiają się i takie, które wyglądają jak wycięte z drugiej strony jakiegoś tabloidu tudzież gazetki szkolnej.
Nie znam debiutu tego zespołu, ale już wydana trzy lata temu „dwójka” zwróciła moją uwagę specyficzną okładką i takim nie do końca oczywistym podejściem do death metalowej materii. Z jednej strony było to granie brudne i pierwotne, z drugiej zaś Finowie wzbogacili je paroma dość ambitnymi rozwiązaniami, które na pierwszy rzut ucha niekoniecznie pasowały do całości, a sprawdziły się całkiem nieźle. Po kilkudziesięciu sesjach z „Mercurial Passages” mogę śmiało stwierdzić, że wraz z upływem czasu muzyka Ghastly nabiera kolorów, wyrazistości i rozwija się w naprawdę ciekawym kierunku.
